Wettelijke en regelgevende informatie

Wettelijk kader

Universeledienstverplichting (USO)

bpost is aangeduid als verstrekker van de universele dienst tot 31 december 2023.Dat brengt met zich mee:

• Ophaling, sortering, transport en uitreiking van postzendingen tot 2kg en postpakketten uit één stuk tot 10kg (en tot 20kg voor pakketten afkomstig uit de lidstaten).
• Levering van diensten voor aangetekende en verzekerde zendingen

Daarnaast dient bpost, als verstrekker van de universele dienst:

• Uniforme tarieven toe te passen en een identieke service te verlenen in heel België
• In elke Belgische gemeente minstens 1 toegangspunt uit te baten
• Minstens vijf keer per week poststukken op te halen en uit te reiken (niet op zondagen en officiële feestdagen)
• Het volledige Belgische grondgebied te bestrijken voor ophaling en uitreiking van stukken die deel uitmaken van de universele dienst

Vergunningen

Elke operator (andere dan de aangeduide verstrekker van de universele dienst) die een brievenpostactiviteiten uitvoert die binnen de reikwijdte van de verplichting van de USO valt, moet een vergunning hebben die door het BIPT wordt uitgereikt.

Om een vergunning te bekomen, dient de betrokken operator contractuele medewerkers in te zetten om gelijke mededinging te garanderen.

Diensten van Algemeen Economisch Belang

bpost vervult uiteenlopende opdrachten voor openbare dienstverlening of Diensten van Algemeen Economisch Belang (DAEB) waarvoor het een vergoeding ontvangt vanwege de Belgische Staat. De persconcessies voor het verdelen van kranten en tijdschriften werden door de Belgische Staat aan bpost toegewezen. Deze concessies lopen gedurende een periode van 5 jaar en nemen aanvang op 1 januari 2016 om te eindigen op 31 december 2020. Ze werden ondertussen verlengd voor een periode van 2 jaar tot 31 december 2022. Ze omvatten:

• De vroege uitreiking van kranten (vóór 7.30 uur op weekdagen en vóór 10 uur op zaterdagen)
• De uitreiking van tijdschriften tegen een tarief dat vastgelegd is door de Belgische Staat

De vergoeding van de Staat voor deze twee concessies bedroeg 173,3 miljoen EUR in 2016, 175,5 miljoen EUR in 2017, 172,9 miljoen EUR in 2018, 169,9 miljoen EUR in 2019 en 166,5 miljoen EUR in 2020.

bpost zal voor 2021 en 2022 een maximale vergoeding (exclusief inflatie) van 166,5 miljoen EUR ontvangen. De bedragen voor deze twee jaren zullen worden aangepast aan de inflatie.

Naast de persconcessies verleent bpost nog enkele andere DAEB, die staan beschreven in het Zevende Beheerscontract dat werd afgesloten met de Belgische Staat. Ze omvatten onder andere:

• Het instandhouden van een uitgebreid netwerk van postkantoren en postpunten
• De uitbetaling aan huis van pensioenen en aantal sociale uitkeringen
• Het aanvaarden van stortingen  ter creditering van rekeningen gehouden bij bpost of andere financiële instellingen in postkantoren and postpunten
• De uitvoering van verrichtingen van basisbankdiensten in de postkantoren
• Een bijzonder tarief van postzendingen die verstuurd worden door het verenigingsleven
• De uitreiking van verkiezingsdrukwerk tegen een verlaagd tarief
• De uitreiking van brievenpost die onder het stelsel vallen van de portvrijdom

Het Zevende Beheerscontract dekt een periode van 5 jaar met aanvang op 1 januari 2022 en lopend tot 31 december 2026. bpost ontvangt een maximumvergoeding (exclusief inflatie) van 126,42 miljoen EUR voor 2022, van 127,70 miljoen EUR voor 2023, van 129,54 miljoen EUR voor 2024, van 125,77 miljoen EUR voor 2025 en van 124,93 miljoen EUR voor 2026. Deze bedragen zullen nog worden verhoogd met inflatie op een jaarlijkse cumulatieve basis. De schommeling in de vergoeding gedurende de looptijd van de contracten is gebaseerd op prognoses over de netto kost en de efficiëntiewinsten voor de DAEB. Er is ook een terugvorderingsmechanisme om elk risico van overcompensatie te vermijden.

Prijszettingsprincipes voor brievenpost

Voor diensten die onder de USO vallen worden de algemene principes van betaalbaarheid, kostenoriëntatie, transparantie en niet-discriminatie  toegepast. Bovendien moeten de tarieven van items die uit één stuk bestaan in het hele land uniform zijn.. 

Binnenlandse stukpost en USO-pakketten die deel uitmaken van het "kleingebruikerpakket" vallen onder een prijsbegrenzingsformule, die de inflatie, volumedaling en efficiëntiewinst in acht neemt. Het ongebruikte deel van de prijsverhogingsmarge wordt gedurende drie jaar overgedragen, elk jaar op een voortschrijdende basis. 

Prijsverhogingen worden in de praktijk elk jaar op 1 januari van kracht.

Belgische regulator

Het Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie (BIPT, www.bipt.be) reguleert de postsector in België.